Chúng ta đang sống trong bầu khí linh thiêng của đêm Vọng Phục Sinh. Đêm nay, bóng tối của sự chết đã bị đẩy lui, ma quỷ đã đầu hàng, đây là đêm của sự chiến thắng, đêm khởi đầu cho sự sống mới. Hằng năm, Giáo Hội cử hành đêm Vọng Phục Sinh như đêm canh thức đợi chờ trong hy vọng và hân hoan. Khởi đầu cho đêm canh thức này là bản trường ca Exultes ca tụng quyền năng và sự khôn ngoan của Thiên Chúa đã cho Đức Giêsu trỗi dậy, vượt thắng sức mạnh của ma quỷ và thần chết, đem lại cho nhân loại niềm hy vọng và sức sống mới. Như hạt lúa mì được gieo vào lòng đất, chịu mục nát để cho cây lúa mới nẩy mầm làm nên mùa gặt mới nặng trĩu hạt vàng, Chúa Giêsu đã được chôn vùi trong lòng đất, đến ngày thứ ba, Ngài đã đạp mồ bước ra, mở ra cho nhân loại một thời đại mới.
Các bài đọc trong đêm nay giúp chúng ta có một cái nhìn tổng quát về chương trình tạo dựng và cứu độ của Thiên Chúa. Khởi đầu từ việc Thiên Chúa yêu thương dựng nên con người giống hình ảnh Ngài và trao cho con người quyền trông coi vũ trụ. Tuy nhiên, con người đã lạm dụng tự do Thiên Chúa ban, quay lưng chống lại Thiên Chúa, phản bội tình yêu của Ngài. Thiên Chúa không đành bỏ con người, trong lời tuyên phạt con rắn, Thiên Chúa đã hé mở cho con người một con đường sống, con đường hy vọng: Ta sẽ đặt mối thù nghịch giữa mi và người phụ nữ, …
Thiên Chúa đã thực hiện chương trình cứu độ của Ngài qua việc tuyển chọn Apbram và mời gọi ông từ bỏ quê hương để bước theo tiếng gọi của Chúa. Thiên Chúa đã thử thách đức tin của ông, đã đề nghị ông hiến tế người con trai duy nhất là Isaac cho Chúa. Dù vô cùng đau đớn, Apbraham đã thực hiện như lời Chúa truyền, đem con là Isaac đi sát tế. Thiên Chúa chỉ thử thách ông, Ngài đã trả lại cho Apbraham đứa con mà ông yêu quý. Câu chuyện cho thấy, nếu như Thiên Chúa đã thấu hiểu nỗi đau của Apbraham, đã trả lại cho ông Isaac, thì đến lượt mình, Ngài lại chấp nhận nỗi đau đứt ruột nát gan để trao Người Con Một cho nhân loại. Đức Giêsu đã chịu hiến tế, cái chết của Ngài đã trở thành của lễ đem ơn cứu độ cho nhân loại.
Bài sách Xuất Hành làm nổi bật sự chiến thắng vinh quang của quyền năng Thiên Chúa. Khi ấy, dân Do Thái phải chịu cảnh nô lệ khổ cực bên đất Aicập, sống trong tăm tối nhục nhã. Thiên Chúa đã dùng các phép lạ để trừng phạt người Aicập và ra tay hùng mạnh đè bẹp chiến xa và kỵ binh của người Aicập. Thiên Chúa đã dùng Mose để đưa dân vượt qua Biển Đỏ, giải thoát họ khỏi cảnh nô lệ. Biến cố Vượt Qua này trở thành niềm tự hào, là biến cố ăn sâu vào tâm trí, đời sống đức tin và tôn giáo của dân Israel. Biến cố này còn là hình ảnh báo trước việc Thiên Chúa dùng Đức Giêsu, con của Ngài để dẫn nhân loại vượt qua bóng tối của đau khổ, tội lỗi và sự chết để bước vào ánh sáng vinh quang phục sinh.
Các bài đọc tiếp theo trong đêm canh thức chỉ cho chúng ta những cách sống để có thể cùng tham dự vào cuộc tử nạn và phục sinh của Chúa Giêsu. Mỗi người, nhờ Bí tích Rửa Tội, được dìm vào sự chết của Chúa Giêsu và cùng trỗi dậy trong sự phục sinh của Ngài. Vì thế, chúng ta được mời gọi thay đổi cuộc đời, sống con người mới, với tinh thần mới và hành động như con cái sự sáng. Mỗi người được mời gọi để sống theo sự thúc đẩy của Chúa Thánh Thần, để Chúa Thánh Thần canh tân biến đổi nên con người mới. Thánh Thần sẽ giúp chúng ta giũ bỏ lại đàng sau quá khứ tội lỗi và sự chết để mang trong mình mầm sống phục sinh của Chúa Kitô.
Chỉ khi mỗi người dám trút bỏ nếp sống cũ, mặc lấy con người mới, mang cái nhìn và cách cư xử mới, chúng ta mới có thể gặp Chúa Phục Sinh và trở thành người loan báo Tin Mừng Phục Sinh. Câu chuyện thánh Matthew thuật lại hôm nay cho thấy sự thay đổi của các phụ nữ khi đón nhận Tin Mừng Phục Sinh. Các phụ nữ này là những người đã theo Chúa, yêu mến Chúa, nhưng dường như các bà vẫn nhìn Chúa theo cái nhìn cũ, sống theo tình cảm, thói quen cũ. Sau khi đã an táng Chúa cách đây mấy ngày, chiều ngày Sabát khởi đầu cho ngày thứ nhất, các bà rủ nhau ra thăm mộ Chúa. Trong tâm hồn các bà, Chúa Giêsu đã chết, tâm hồn các bà cũng đã chết vì sợ hãi và hy vọng của các bà cũng đã chết cùng với nấm mồ của Chúa. Vì thế, khi ra thăm mộ, thấy đất trời rung chuyển, có thiên thần của Thiên Chúa từ trời xuống lăn tảng đá và ngồi trên đó, diện mạo người như ánh chớp, y phục trắng như tuyết, các bà đã hết sức khiếp sợ.
Với hình ảnh Thiên Thần của Thiên Chúa uy phong như thế, tác giả Tin Mừng muốn nói rằng, chính Thiên Chúa đã lăn tảng đá lấp cửa mồ, đã phá dấu ấn niêm phong và đã ngồi trên tảng đá ấy như một vị anh hùng thắng trận. Sứ Thần của Thiên Chúa đã trấn an các bà: Này các bà, đừng sợ! Đấng bị đóng đinh đã không còn ở đây, Ngài đã trỗi dậy như lời Ngài đã nói. Sứ Thần mời gọi các bà đến kiểm chứng chỗ Ngài đã nằm và mời gọi các bà trở thành những người loan báo tin vui Phục sinh: Hãy nói cho các môn đệ rằng, Người đã trỗi dậy từ cõi chết, Người sẽ đến Galilê trước các ông và sẽ gặp các ông ở đó.
Tin Mừng kể tiếp: Các bà vội vã ra khỏi mộ, tuy sợ hãi nhưng rất đỗi vui mừng chạy về báo tin cho các môn đệ Chúa Giêsu. Các phụ nữ đã được biến đổi. Nếu như trước đây các bà sống trong sự sợ hãi, u buồn của cái chết, thì giờ đây, sau khi được Sứ Thần báo tin, các bà đã trở nên mạnh dạn và hân hoan. Các bà đã bước ra khỏi ngôi mộ là sự sợ hãi, buồn thảm đang đè nặng tâm hồn, để sống niềm vui mới, niềm vui phục sinh. Với tinh thần mới, con người mới, các phụ nữ đã đem tin vui phục sinh về cho các môn đệ. Kế đó, Đức Giêsu Phục Sinh đã hiện ra để củng cố niềm tin cho các bà, Ngài cho các bà thấy Ngài, được ôm lấy chân Ngài và bái lậy Ngài. Thái độ bái lậy là thái độ của những người tin Chúa Phục Sinh là chính Thiên Chúa.
Thưa quý ÔBACE, Thiên Chúa vẫn đang thực hiện chương trình sáng tạo, tái tạo và cứu chuộc mỗi chúng ta. Chúa Giêsu Phục Sinh vẫn đang hiện diện và đồng hành với mỗi chúng ta. Để nhận ra Ngài, chúng ta cũng phải làm như các phụ nữ trong Tin Mừng, mạnh dạn bước ra khỏi mồ để đón nhận niềm vui Phục Sinh.
Nhiều người trong chúng ta vẫn đang chôn vùi cuộc đời của mình trong nấm mồ tội lỗi, vẫn muốn níu kéo con người cũ cùng với quá khứ và những thói quen xấu, khiến chúng ta chưa đón nhận được niềm vui Phục Sinh. Cuộc sống của nhiều người còn bị đè nặng bởi gian dối, tiền bạc, của cải vật chất, khiến chúng ta không thể trở thành người loan báo tin vui phục sinh cho anh em. Cuộc sống của nhiều gia đình đang bị đè nặng bởi nóng nảy cãi vã, bị trói buộc bởi giận hờn tranh chấp, ích kỷ, khiến cho cuộc sống gia đình căng thẳng, u ám buồn bã. Hãy mạnh dạn bước ra khỏi những nấm mồ chết chóc tối tăm ấy, để đón nhận ánh sáng phục sinh của Chúa. Hãy để cho Thánh Thần biến đổi và hướng dẫn cuộc sống chúng ta, Ngài sẽ làm cho cuộc đời ta tràn ngập niềm vui của Chúa Phục Sinh và biến chúng ta trở thành những người loan báo Tin Mừng Phục Sinh cho anh chị em. Amen.
Lm Giuse Đỗ Đức Trí
