Con người thường nhìn người khác mà ít khi nhìn lại mình. Chê trách người khác mà chẳng bao giờ “tiên trách kỷ, hậu trách nhân”. Không nhìn mình, không biết mình thật đáng thương thay. Người ta kể rằng, có một con khỉ nọ đi ngang qua tấm gương, nó thấy một con khỉ cực kỳ xấu xí xuất hiện trong đám gương đó, nó đứng lại ngắm nghía con khỉ kia và tự nhủ: “Trời đất ơi, mình chưa hề thấy con khỉ nào xấu xa đến thế bao giờ”.
Đôi khi phê bình xét đoán người khác lại là một việc làm mang lại sự thích thú cho chúng ta, bởi chúng tạo cho chúng ta cảm giác mình là người tốt, hoặc ít ra cũng không phải là người tồi tệ đốn mạt. Đó là lý do khiến người ta thích soi mói, khích bác người khác. Soi mói đề tìm cách hạ bệ nhau đã gây nên biết bao đổ vỡ cho tình người với nhau. Người có quyền thì soi moi cấp dưới để khống chế, để răn đe, để trừng phạt. Kẻ dưới thì soi moi cấp trên để nói xấu và hạ bệ. Hàng xóm soi mói nhau để tìm cái xấu nơi anh em để nâng mình lên.
Nhất là không ưa nhau thì người ta luôn :”bới lông tìm vết”. Từng lời nói, từng cử chỉ cũng bị soi mói, rồi đem ra bình luận và thường là kết luận bằng sự kết án, hạ bệ lẫn nhau.
+ Có một cha xứ đã không chịu nổi sự soi mói của một số thành phần quá khích luôn rình rập để tìm kẽ hở của cha để nói xấu, chỉ trích khiến cha như một người cô đơn vì chẳng biết tin vào ai.
+ Có nhiều cô dâu không muốn ở chung với mẹ chồng vì sự xét nét từng li, từng tí của mẹ chồng, khiến cô cảm thấy mình bị xúc phạm, vì mất tự do.
+ Có những người đàn ông mà tính đàn bà luôn rỉ tai nói xấu người khác từ những chuyện nhỏ nhặt đi lại, ăn uống của người khác. .
+ Có nhiều người chồng quá mệt mỏi vì vợ thiếu tin tưởng nên luôn soi mói rình rập chồng, khiến anh như người tù luôn có người theo dõi.
Soi mói, chỉ trích luôn luôn là điều xấu. Nó xấu vì nó phá vỡ tình người với nhau. Không còn tình người chỉ còn lý lẽ, luật lệ để kết án lẫn nhau. Đó là điều đã dẫn đến biết bao đổ vỡ tình hiệp nhất trong gia đình, trong giáo xứ.
Hôm nay chúng ta bước vào mùa chay với 40 ngày chay thánh, chúng ta lại được nghe những lời mời gọi tương tự: “Hãy sám hối”. Hãy sửa lại lỗi lầm. Hãy canh tân đời sống. Lời mời gọi đó không chỉ là tiếng gọi mời của Chúa hay của Giáo hội mà còn là tiếng gọi mời của những người thân thương nhất của mình. Đứng quá xét nét với nhau trong lời ăn tiếng nói để rồi gây nên những đổ vỡ cho cộng đoàn và gia đình. Đừng vì lối sống ẩu thả, lười biếng, tội lội của mình mà gây nên đau khổ cho cha mẹ, anh em, bạn bè. Đừng vì những đam mê bất chính của mình để rồi phá hoại hạnh phúc gia đình của mình. Đừng vì lối sống thiếu trách nhiệm của mình mà chồng chất những gánh nặng khổ đau cho chồng, cho vợ, cho con cái của mình. Đừng vì lợi ích cá nhân hay băng nhóm của mình mà chà đạp kẻ yếu, mà gây nên oán than bởi công lý và nhân phẩm bị chà đạp.
Hãy sống yêu thương và tôn trọng lẫn nhau. Đừng lấy quan điểm của mình, của nhóm mình để áp đặt người khác. Đừng soi mói chuyện riêng tư của anh em để kết án gây nên những chia rẽ hận thù trong cộng đoàn. Vâng, cuộc đời sẽ đẹp biết bao khi chúng ta biết bỏ đi lối sống phóng túng, vô nại, lười biếng của mình để sống có trách nhiệm với bản thân và gia đình. Cuộc đời sẽ đẹp biết bao khi chúng ta biết bỏ đi lối sống độc tài, bảo thủ, gian ác của mình để mang lại bình an cho những người đang sống bên cạnh chúng ta. Cuộc đời sẽ đẹp biết bao khi chúng ta biết bỏ đi lối sống gây gương mù, gương xấu mà làm cho biết bao tâm hồn trong trắng, thơ ngây thành mồi ngon cho ma quỷ dẫn dắt. Cuộc đời sẽ đẹp biết bao khi chúng ta biết bỏ đi lối sống soi mói, tìm cách hạ bệ nhau để sống hòa thuận êm đềm bên nhau.
Tại sao mỗi ngày chúng ta đều cầu nguyện “xin gìn giữ chúng ta khỏi mọi sự dữ”, thế mà sự dữ ấy lại do chính chúng ta gây nên cho anh em? Tại sao sự dữ lại là chính chúng ta? Chính chúng ta đã giết hại anh em của mình bằng lời nói và việc làm bất khoan dung. Chính chúng ta đã gieo khổ đau cho anh em của mình. Chính chúng ta đã và đang nuôi dưỡng sự dữ trong lòng chúng ta là những hận thù, ghen ghét, nói hành, bỏ vạ cáo gian anh em của mình. Phải chăng chúng ta phạm tội mà chúng ta chẳng hay biết? Phải chăng vì phạm tội thành thói quen đến nỗi đánh mất ý thức về tội? Như vậy chúng ta phải cầu nguyện “xin gỡ chúng con ra khỏi sự dữ”. Sự dữ không ở ngoài chúng ta. Sự dữ ở trong chính tâm hồn chúng ta.
Giờ đây, khởi đầu cho hành vi sám hối, Giáo hội mời gọi chúng ta hãy xức tro trên đầu để nhớ rằng mình là cát bụi. Cát bụi cuộc đời chẳng đáng là gì, chỉ “một cơn gió thoảng cũng đủ làm biến tan đi”. Thế nên, hãy khiêm tốn để sống đúng với thân phận thọ tạo phải vâng phục Đấng Tạo Hoá, đồng thời biết sống kính trọng tha nhân. Xức tro trên đầu còn là hành vi sám hối ăn năn, vì những tham vọng kiêu căng, đã làm mất tình hiệp nhất nơi cộng đoàn. Xức tro trên đầu là nhìn nhận sự yếu hèn của mình để cần đến tình thương và ân sủng của Chúa gìn giữ hồn xác chúng ta luôn trong sạch vẹn tuyền. Xin đừng để chúng ta tan biến đời mình bằng đời sống tội lỗi và bán rẻ linh hồn của mình cho danh lợi thú trần gian, nhưng xin Chúa giúp chúng ta luôn sống thanh thoát khỏi những quyến luyến tội lỗi trần gian. Amen
Lm.Jos Tạ duy Tuyền
